dinsdag 20 november 2012

Geweld en politie

VYNCKIER, G., de HAAN, W, ADANG, O. & F. GOOSSENS (eds.), Geweld en politie. Cahiers Politiestudies, Jaargang 2012/, nr.23, A’pen/Apeldoorn/Portland, Maklu Uitg., 2012, 244 pp.

Voetbalrellen, betogingen die uit de hand lopen, straatgevechten in uitgaansbuurten, huiselijk geweld, caféruzies. Politieambtenaren worden uit hoofde van hun beroep vaak opgeroepen om in conflictsituaties tussenbeide te komen. Ze krijgen daarbij regelmatig te maken met personen en omstandigheden die moeilijk hanteerbaar zijn. De interactie tussen burgers en politie kan daardoor gemakkelijk ontsporen en escaleren.

Politieagenten lopen in hun dagdagelijkse praktijk steeds het risico te worden beledigd, bedreigd of aangevallen. Een aantal onder hen komen er niet zonder kleerscheuren vanaf en voor sommigen zijn de gevolgen ingrijpend. In Geweld en politie proberen onderzoekers van verschillende pluimage een beter inzicht te krijgen in het verschijnsel van geweld begaan tegen de politie. In welke mate vallen politieambtenaren ten prooi aan gewelddadige burgers en welke interactieprocessen spelen daarbij een rol? Welke gevolgen heeft het voor een politieambtenaar wanneer hij/zij slachtoffer wordt van geweld bij de uitoefening van het politiewerk en hoe worden deze situaties afgehandeld? Hoe is het gesteld met de professionele weerbaarheid van politiemensen tegen geweldsuitbarstingen van burgers? Is er een toename van geweldsincidenten en/of verandert de aard van het geweld tegen de politie? Hoe is de situatie voor het veiligheidspersoneel dat niet onder de politie ressorteert?

Anderzijds treedt de politie soms zelf hardhandig op om conflicten te beslechten. Ordehandhaving en geweldsbeheersing, kerntaken van de politie, zijn in bepaalde gevallen niet mogelijk zonder gebruik van geweld. Ook deze kant van het probleem wordt door de onderzoekers onder de loep genomen. Zo krijgen we een overzicht van het gebruik van geweld door politie en leger in Nederland in de afgelopen eeuw. Een andere bijdrage verschaft inzicht in de verwachtingen van de burger over het gebruik van geweld door de politie. Een boeiend artikel over amoksituaties maakt ons duidelijk hoe precair het politioneel optreden kan zijn in extreme geweldsituaties. De reeks besluit met een intrigerende Engelstalige bijdrage over de vrij hoge betrokkenheid van politieagenten bij huiselijk geweld.

Er zijn ook twee boeiende artikels die slechts onrechtstreeks met het hoofdthema te maken hebben. De eerste stelt de vraag waarom adolescenten doorgaans eerder gezien worden als dader van geweld, alhoewel ze meer kans lopen om slachtoffer te worden. De tweede bijdrage focust op het geweld van extreemrechtse groepen. Ze analyseert wat jongeren vatbaar maakt voor het rechts-extremistische discours, waarom ze tot een rechts-extremistische groepering toetreden, welke motieven hen drijven tot het plegen van geweld en welke lessen daaruit te trekken zijn voor de politionele aanpak ervan.

Agressie en geweld in de samenleving lijken tegenwoordig soms een vorm van entertainment en zijn derhalve ‘gefundenes Fressen’ voor de media. Politici die snel willen scoren stellen vaak uiterst eenvoudige oplossingen voor. Met een meer repressieve aanpak en uiterst strenge ordehandhaving zou het probleem snel opgelost zijn. Deze bundel maakt duidelijk dat het allemaal niet zo simpel is. Geweld, in dit geval begaan tegen en door de politie, zit veel ingewikkelder in elkaar dan wordt gedacht.

Dit boek is een uitgave van de Cahiers Politiestudies, een wetenschappelijke kwartaalreeks over vraagstukken die verband houden met het politiewerk. De bijdragen worden geschreven door wetenschappers uit verschillende disciplines en zijn onderworpen aan een internationale double blind peer review.

Een verzameling wetenschappelijke artikels heeft niet de bedoeling vlot leesbaar te zijn voor een leek in de materie. Toch zijn de bijdragen in dit werk in het algemeen vrij toegankelijk geschreven. Waar ik meer inspanning moest doen bleek die de moeite zeker waard. Ik verwierf meer inzicht in een wereld waarmee ik niet vertrouwd ben. En ik maakte kennis met een keur van theorieën over geweld en gebruik van geweld uit de sociologie, criminologie en psychologie.

© Minervaria

Geen opmerkingen: